Stap Olsem
From se fasin blong no luksave mo no respektem ol raet blong man mo woman i mekem se i gat ol nogud aksen i tekemples we oli mekem se pipol i kros, mo bambae wan taem i kam we pipol bambae i glad long fridom blong toktok mo biliv blong hem, fridom blong no fraet mo wantem samting hemi kamaot olsem nambawan tingting blong ol grasrut pipol,
Stap Olsem
From se hemi wan impoten samting, sipos man i no fos blong lukaotem help, olsem wan las aksen we hemi save mekem, blong faet agensem rabis fasin blong spoelem no fosem pipol hemia blong mekem nomo se Loa i protektem ol raet blong man mo woman,
Deklereisen blong ol Raet blong evri Man mo Woman Raon long Wol olsem wan impoten samting we evri pipol mo evri kaontri long wol oli mas kasem, blong mekem se wanwan man mo woman insaed long sosaeti oli tingting oltaem long Deklereisen ia, bambae oli wok had tru long tijing mo edukeisen blong leftemap resek long ol raet mo fridom ia mo tru ol step we oli tekem long nasonol mo intenasonol level, blong mekem se ol pipol blong ol Memba Kaontri mo ol pipol blong ol teritori we oli stap anda long olgeta blong oli luksave mo folem Deklereisen ia.
Evriwan i gat raet long evri raet mo fridom we i stap long Deklereisen ia, wetaot eni kaen difrens, olsem long reis, kala blong skin, seks, langwis, rilijen, politikol o narafala kaen tingting, we i kamaot long saed blong neisen o sosol, propeti, taem we man i bon long hem o emi narafala sosol saed olsem.
Evri man mo woman i semak folem loa mo oli gat semak raet wetaot eni diskrismineisen blong loa i protektem olgeta. Evri man mo woman oli gat raet blong loa ia i protektem olgeta long ikwol fasin agensem diskrimineisen long taem we man mo woman i brekem wan pat blong Deklereisen ia mo agensem eni fasin blong mekem se i gat diskrimineisen olsem.
Evriwan, olsem memba blong sosaeti, i gat raet blong kasem sosol sekuriti mo hemi gat raet blong kasem ol ekonomik, sosol mo kaljarol raet blong hem we hemi nidim from respek blong hem mo blong mekem se hemi fri blong developem hemwan, hemia tru long help mo hadwok blong nasonol mo intenasonol komuniti mo folem oganaeseisen mo risos blong wanwan Kaontri.
Igat plenty ol arapela samting save kamap bihain long divelopmen, olsem trabel blong femli-, femli pait, kros na sik AIDs, displa kain samting save kamap wantaim maining. Tasol sampla samting stap ananit long ol displa kain hevi i kamap bihain long maining, na igat planti samting mo I save bagarapim astingting blong ol kain senis olsem, na ol displa kain samting isave kamap wantaim nogat lukasave, hau na ol displa kain samting isave bagarapim na brukim gutpla wok bung blong kominity na graup. We mining olsem, divelopmin save kisim nupla pasin ikam wantaim em, na displa pasin em i mekim mipla nogat powa long komuniti, we ol lain peles no stap bos yet. Plenti ol i tok olsem divelopmen emi sapos long halivim ol lain long ples, tasol mipla save olsem developmen save rausim powa blong ol ples lain tu.
Wanpla waitskin anthropologist blong Raikos, husat wok long Frens na stap long Western Australia nau, Professor James Leach, I raitim tupla stori. Emi stori blong ol lain Reite long Raikos Madang, na displa tupla stori I tokaut long au ol lain long ples I stap, tumbuna graun blong ol, ol samting blong ol na developmen.
Displa pepa emi bai toksave long displa tuple pepa blong Professor Leach. Tasol mi nonap givim ful stori long Reite peles, bikos mi no bin stap tripla yia long Reite olsem Professor Leach. Mi laik toksave long displa efek istap long maining na divelopmen long ol local komuniti. Interes blong mi emi painim rot long kirapim komuniti hapsait ol main blong PNG moabeta .
Reite peles stap tuple ten kilometres long displa processing plant blong Kurumbukari main. Na displa plant istap long Basamuk Bay, na igat paiplain igat 130 km igo antap long mauntain, na save kisim olgeta rabis blong main igo aut long solwara 150 meter na lusim displa pipia ananit long Basamuk Bay igo daun 1500 meter.
Yu ken lukim bus taim yu kliarim ol gaden o salim graun long narapela. Tasol olgeta liklik sensis ikamap long tingting blo yu ino klia tumas, tasol tu ino isi. Displa tokpiksa long purpur na topksave long taro bai bagarap olgeta. Kastom bai bagarap. Emi olosem olgeta samting stap long bilum, na yu pulim tred bilong bilum. Bihain bai yu lusim olgeta samting. Divelopmen na taim blo moni save wokim displa kaim bagarap we yu no inap klia tumas, tasol bihain bai yu kisim pen. Yumi tok Graun I Laif. Long PNG igat mining moa yet long ol arapela kantri.
Taim wanpla projek o divelopmen kamap long peles emi gat wori kamap wantaim. Ol manmeri wori long nogat narapela we long kisim moni olsem oli troimoi han long kainkain tingting long kisim moni. No gat chance long skelim gutpela tingting na nogutpla tingting. Long Taim bipo ol lo blo graun ibin rot blong givim powa long komuniti. Nau long taim blo moni displa lo save rausim powa na making graun kamap samting long baiam na salim tasol.
Professor Leach emi no birua blong divelopmin. Mi tu nogat birua blong divelopmin. Mipla laik toksave long mining bilong divelopmin na wanem kain efek bai kamap. Ol kamani lain na ol gavman olino save tok aut klia long displa. Tasol ating yumi mas tokaut long efeks na mining blong wanwan projek na tingting stap beksait long em bifo yumi ken kirapim nupla kain divelopmin we igat lews, igat tingting bilong peles, na emi bai no inap kilim kastom bilong bipo. Plenti sensis ikamap yumi no lukim bikos emi stap long tingting long man. Tasol displa nupla tingting bai kilim idai kastom bihain, na yumi mas tokaut klia.
Taim Jisas i no go antap yet long heven, Em i tokim ol disaipel bilong En olsem: "Bai Mi kam bek gen". Jisas i tok strong, ol i mas was long Em. Yumi save pinis, Jisas i no inap tok giaman. Nau harim sampela tok bilong En. Jisas i tok, "Pastaim Mi go rediim ples bilong yupela, orait bihain Mi kam bek na kisim yupela i go wantaim Mi. Na ples bilong Mi, yupela tu ken go i stap". Dispela tok bilong Jisas i strongpela. Nau tasol i taim bilong olgeta man i rediim bel bilong ol. Nogut Mi kam bek na yupela no redi.Planti saveman i gat tok bilong dispela taim Jisas i kam bek. Olsem wanpela ensel i tok: "Dispela Jisas yu lukim i go antap long heven, bai Em i kam bek gen na kotim olgeta manmeri nogut". Ol disaipel bilong Jisas tu i tok: "Bai Jisas i kam bek long skai". Na wanpela disaipel i tok tu, "Bihain bai Jisas i kam bek gen, orait olgeta manmeri inap lukim Em". Narapela i tok: "Bai Jisas i kam bek wantaim ol ensel bilong En". Narapela disaipel i tok moa: "Taim Jisas i kam bek i ken kam kwiktaim tru, olsem lait bilong klaut". Harim! Yumi n save wanem taim bai Jisas i kam bek. Ol manmeri i mas bihainim Jisas nau; bai ol i lukim Jisas na ol i amamas. Sapos ol i no redi/bin kam long Jisas, orait ol i gat sem taim Jisas i kam bek, na ol i pret long Em.Bilong wanem Jisas bai i kam bek gen? Jisas i kam bek bilong kisim ol manmeri i save bihainim Em. Bai ol i go long heven, long ples bilong God. Orait yupela ting olsem wanem? Yupela laik go long heven no nogat? God i wokim pinis rot, bilong yupela go long heven. Dispela rot i olsem: God i bin salim Jisas i kam long dispela graun. Jisas i nogat sin/pasin nogut bilong En. Taim Jisas i dai long diwai kros, Em i baiim pinis dinau long sin/pasin nogut bilong yumi olgeta man. Sapos yu laik kamap Kristen yu mas makim olsem: Yu beten/tok long Jisas na askim Em long rausim olgeta sin/pasin nogut bilong yu. Na yu askim Jisas tu i salim Holi Spirit i stap insait long bel/tingting bilong yu. Sapos yu beten long Em olsem, Jisas i no ken tok nogat long yu. Sapos yu kam/go long Em, orait Em i amamas tumas. Nau bai yu kamap Kristen tru.Baibel i tok moa, Jisas bai i kam bek wantaim bikpela singaut. Long dispela taim Jisas bai i kirap bek ol Kristen long matmat, na givim nupela bodi long ol. Kristen i dai i stap, ol bai i kirap paslain. Na Kristen i no dai yet, bai i go wantaim. Bai ol i bung wantaim Jisas long skai/klaut kwiktaim tru. Na ol i go long heven na i stap wantaim Jisas, oltaim oltaim.I nogat wanpela man i gat save long taim Jisas bai i kam bek gen, nogat. Tasol Baibel i tok long dispela taim olsem: Bai i gat planti manmeri i no tingting long Jisas. Olgeta i tingting long ol samting bilong dispela graun tasol. Tasol yumi mas tingting gut pastaim na yumi mas bihainim Jisas na was long Em. Nogut Em i kam na lukim yumi no redi. Taim Jisas i kam, yumi no inap redi/givim beksait long sin, na go long Em. Jisas i tok olsem: "Yu mas redi nau/tingting nau long givim bel/bilip long Mi. Yupela no save wanem de bai mi kambek". Sampela manmeri i save tok olsem: "Olgeta samting i gutpela. Mipela i no ken bagarap. Mipela i no ken tingting planti long dispela taim bai Jisas i kam bek". Tasol taim Jisas i kam bek, Em bai i kam kwiktaim tru. Na ol manmeri i no save redi/was long Em, ol i no inap hait long God. Bihain ol i go long bikpela kot bilong God.Long taim bilong kot, olgeta manmeri i mas sanap long ai bilong God. Na God i traiim ol long olgeta pasin nogut ol i bin mekim. Olgeta man i stap yet, tasol i no bihainim Jisas, ol i mas kisim pe bilong pasin nogut bilong ol. God bai i salim ol i go long ples paia na pen, na ol i stap oltaim oltaim. Tasol, olgeta manmeri i bihainim Jisas tru, ol i stap wantaim Jisas long gutpela ples long heven, na ol i stap gut oltaim.Na yu stap olsem wanem? Jisas bai i kam bek, orait yu inap lukim em, no wanem? Yu mas givim beksait long ol pasin nogut bilong yu pastaim. Na askim Jisas long rausim pasin nogut bilong yu. Taim yu askim Jisas olsem, Em inap mekim olsem long yu. Em inap salim Holi Spirit i stap long bel/tingting bilong yu. Sapos yu givim bel pinis long Jisas, na yu bihainim laik bilong Em yet, orait, taim Jisas i kam bek yu redi pinis.
Mifala i luk ol toktok wea ol man hemi stap talem afta hemi killem woman blong hem. Ol toktok ia hemi wan excuse nomo. Hemi no stret blong usem vaelens agensem wan woman. Hemi no gat wan excuse mo wan reason blong justifyem vaelens. EVER! 041b061a72